کد مطلب:129860 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:266
ستم یزید
بنیاد حكومت بنی امیه بر ستمگری نهاده شده بود و اوجش را در روزگار حكومت یزید بن معاویه می بینیم. زیرا آن ملعون سه سال بیشتر حكومت نكرد، در سال
اولش امام حسین (ع) و یارانش را كشت؛ در سال دوم در جریان واقعه ی حره با مردم مدینه ی منوره جنگید و در كنار قبر رسول خدا (ص) مدت سه روز شهر را بر لشكریانش مباح كرد و در سال سوم كعبه را ویران ساخت. خوانندگان محترم جزئیات واقعه ی كربلا را خوانده اند. ذكر جزئیات واقعه ی حره و قضایای ابن زبیر نیز از حوصله ی این كتاب بیرون است و ما تنها گزیده هایی از صفحات تاریك تاریخ واقعه ی حره را در اینجا نقل می كنیم.
سبط ابن جوزی گوید: مداینی در كتاب الحره به نقل از زهری می گوید: در جنگ حره هفتصد تن از قریش و انصار و مهاجر و بزرگان موالی كشته شدند؛ و شمار كسانی كه معلوم نیست بنده، آزاد و یا زن بودند، ده هزار تن است. مردم در خون فرو رفتند به طوری كه خون به قبر رسول خدا (ص) رسیده بود، و روضه و مسجد پیامبر پر از خون شد. مجاهد گوید: مردم به خانه و منبر رسول خدا (ص) پناه بردند و شمشیر همچنان در میانشان كار می كرد... مداینی نیز به نقل از ابی قره گوید: هشام بن حسان گفت: پس از واقعه ی حره هزار زن بی آنكه شوهری داشته باشند، فرزند زائیدند. كسی غیر از مداینی گوید: ده هزار زن.
شعبی گوید: آیا یزید به این كار راضی نبوده است و حال آنكه این كار فرمان داد و از مروان بن حكم نیز به خاطر این كار او تشكر كرد؟! [1] .
ابن قتیبه گوید: یزید، مسلم بن عقبه ی مری را با لشكری بزرگ به جنگ ابن زبیر فرستاد. او لشكر را حركت داد تا در مدینه فرود آمد و با ساكنانش جنگید و آنان را شكست داد و مدت سه روز آن را مباح ساخت؛ و آن همان واقعه ی حره است. [2] .
یعقوبی گوید: او همراه پنج هزار تن آهنگ مدینه كرد و در واقعه ی حره با آنان جنگید، و مردم مدینه نیز سخت با او جنگیدند... تا آنكه به شهر در آمد. هر كس را كه در شهر مانده بود به قتل رساند و حرم رسول خدا (ص) را مباح كرد، تا آنكه دوشیزگان، فرزند آوردند و معلوم نبود از چه كسی. [3] .
ابن حجر گوید: پس، مسلم بن عقبه ی مری را به سوی آنان فرستاد و فرمان داد كه مدینه را سه روز مباح كند وبا آنان بیعت كند مبنی بر آنكه آنها برده و بنده ی یزیدند، و چون از كار آن شهر فراغت یافت، برای جنگ با ابن زبیر به مكه برود. آنگاه مسلم آن كارهای زشت را در آن شهر انجام داد و مردم بسیاری از صحابه و فرزندانشان و تابعان نیكوكار را به قتل رساند و زشتكاری را به نهایت رساند.... [4] .
ابن جوزی گوید: مسلم بن عقبه سه روز شهر را مباح كرد تا مردان را بكشند و به زنان تجاوز كنند! زنی درباره ی پسرش كه به اسارت رفته بود نزد مسلم بن عقبه شكایت كرد. او گفت: به خاطر وی در كارش شتاب كنید؛ پس گردنش زده شد. آنگاه مسلم از مردم خواست كه با یزید بیعت كنند و گفت: بیعت كنید بر این كه شما بندگان او هستید و اموالتان از آن اوست! در این هنگام یزید بن عبدالله بن زمعه گفت: ما بر كتاب خدا بیعت می كنیم. پس دستور داد كه او را گردن زنند. سعید بن مسیب را نزد مسلم آوردند و گفتند: بیعت كن. گفت: بر سیره ی ابوبكر و عمر بیعت می كنم! دستور داد كه گردنش را بزنند، اما مردی گواهی داد كه او دیوانه است. پس، از او دست برداشت. محمد بن سعد در الطبقات نوشته است كه مروان بن حكم، مسلم بن عقبه را بر ضد مردم مدینه تشویق می كرد؛ و او سه روز شهر را غارت كرد. هنگامی كه مروان نزد یزید رفت، از وی تشكر كرد و او را به خود نزدیك ساخت.
ابن جوزی در ادامه می نویسد: هر كس می خواهد به عجایب بنگرد، به رویدادهایی كه در روز حره بر سر مدینه آمد و طی آن یزید، لشكریانش را در غارت مردم آزاد گذاشت بنگرد. [5] .
شبراوی گوید: یزید بن معاویه به مسلم بن عقبه گفت: چون بر مدینه پیروز گشتی لشكریان را سه روز در آن آزاد بگذار تا خون بریزند، اموال را بگیرند و با زنان فسق و فجور كنند. [6] .
ابن قتیبه گوید: شمار كشتگان جنگ حره در آن روز از قریش و انصار و مهاجر و بزرگان و هزار و هفتصد تن رسید. از دیگر مردمان، به جز زنان و كودكان، ده هزار تن كشته شدند. نوشته اند كه در روز حره از اصحاب پیامبر (ص) هشتاد مرد كشته شدند و از آن پس كسی، از بدریون باقی نماند. از قریش هفتصد تن كشته شدند. از دیگر مردم شامل موالی، عرب و تابعان ده هزار تن كشته شدند. این واقعه در سه روز مانده از ذی الحجة سال 63 روی داد. [7] .
در البدء و التاریخ آمده است: مسلم بن عقبه آمد و به مدینه حمله كرد و چهارهزار تن را از عامه ی مردم و هفتصد تن را از انصار كشت. شكم زنان را شكافت، حرم را مباح كرد و شهر را مدت سه روز دستخوش غارت گردانید. [8] .
این در ارتباط با مدینه؛ اما درباره ی فاجعه ی مكه، مسعودی می نویسد: «مسرف» پس از آن همه قتل و غارت و اسارت گرفتن مردم در مدینه و ارتكاب دیگر اعمال كه نگفتیم، همراه لشكریانش كه همه اهل شام بودند، آنجا را به مقصد مكه ترك گفت تا به فرمان یزید با ابن زبیر و مردم آن شهر بجنگد. این واقعه در سال 64 هجری روی داد. چون مسرف ملعون به جایی به نام قدید رسید مرد و حصین بن نمیر به جای او فرمانده سپاه شد. حصین حركت كرد تا به مكه رسید و آنجا را به محاصره در آورد. ابن زبیر به بیت الحرام پناه برد و حصین و شامیان همراهش بر كوهها و تنگه های مكه منجنیق و عراده نصب كردند. سنگ های منجنیق و عراده ها بر روی خانه كعبه فرو ریخت. همراه سنگ ها نفت و پاره های كتان پرتاب شد؛ و كعبه ویران گردید و ساختمان آتش گرفت. [9] .
ابن قتیبه دینوری گوید: عبداله بن زبیر را محاصره كردند و كعبه آتش گرفت، به طوری كه دیوارهایش ویران شد و سقفش فرو ریخت. [10] .
اولش امام حسین (ع) و یارانش را كشت؛ در سال دوم در جریان واقعه ی حره با مردم مدینه ی منوره جنگید و در كنار قبر رسول خدا (ص) مدت سه روز شهر را بر لشكریانش مباح كرد و در سال سوم كعبه را ویران ساخت. خوانندگان محترم جزئیات واقعه ی كربلا را خوانده اند. ذكر جزئیات واقعه ی حره و قضایای ابن زبیر نیز از حوصله ی این كتاب بیرون است و ما تنها گزیده هایی از صفحات تاریك تاریخ واقعه ی حره را در اینجا نقل می كنیم.
سبط ابن جوزی گوید: مداینی در كتاب الحره به نقل از زهری می گوید: در جنگ حره هفتصد تن از قریش و انصار و مهاجر و بزرگان موالی كشته شدند؛ و شمار كسانی كه معلوم نیست بنده، آزاد و یا زن بودند، ده هزار تن است. مردم در خون فرو رفتند به طوری كه خون به قبر رسول خدا (ص) رسیده بود، و روضه و مسجد پیامبر پر از خون شد. مجاهد گوید: مردم به خانه و منبر رسول خدا (ص) پناه بردند و شمشیر همچنان در میانشان كار می كرد... مداینی نیز به نقل از ابی قره گوید: هشام بن حسان گفت: پس از واقعه ی حره هزار زن بی آنكه شوهری داشته باشند، فرزند زائیدند. كسی غیر از مداینی گوید: ده هزار زن.
شعبی گوید: آیا یزید به این كار راضی نبوده است و حال آنكه این كار فرمان داد و از مروان بن حكم نیز به خاطر این كار او تشكر كرد؟! [1] .
ابن قتیبه گوید: یزید، مسلم بن عقبه ی مری را با لشكری بزرگ به جنگ ابن زبیر فرستاد. او لشكر را حركت داد تا در مدینه فرود آمد و با ساكنانش جنگید و آنان را شكست داد و مدت سه روز آن را مباح ساخت؛ و آن همان واقعه ی حره است. [2] .
یعقوبی گوید: او همراه پنج هزار تن آهنگ مدینه كرد و در واقعه ی حره با آنان جنگید، و مردم مدینه نیز سخت با او جنگیدند... تا آنكه به شهر در آمد. هر كس را كه در شهر مانده بود به قتل رساند و حرم رسول خدا (ص) را مباح كرد، تا آنكه دوشیزگان، فرزند آوردند و معلوم نبود از چه كسی. [3] .
ابن حجر گوید: پس، مسلم بن عقبه ی مری را به سوی آنان فرستاد و فرمان داد كه مدینه را سه روز مباح كند وبا آنان بیعت كند مبنی بر آنكه آنها برده و بنده ی یزیدند، و چون از كار آن شهر فراغت یافت، برای جنگ با ابن زبیر به مكه برود. آنگاه مسلم آن كارهای زشت را در آن شهر انجام داد و مردم بسیاری از صحابه و فرزندانشان و تابعان نیكوكار را به قتل رساند و زشتكاری را به نهایت رساند.... [4] .
ابن جوزی گوید: مسلم بن عقبه سه روز شهر را مباح كرد تا مردان را بكشند و به زنان تجاوز كنند! زنی درباره ی پسرش كه به اسارت رفته بود نزد مسلم بن عقبه شكایت كرد. او گفت: به خاطر وی در كارش شتاب كنید؛ پس گردنش زده شد. آنگاه مسلم از مردم خواست كه با یزید بیعت كنند و گفت: بیعت كنید بر این كه شما بندگان او هستید و اموالتان از آن اوست! در این هنگام یزید بن عبدالله بن زمعه گفت: ما بر كتاب خدا بیعت می كنیم. پس دستور داد كه او را گردن زنند. سعید بن مسیب را نزد مسلم آوردند و گفتند: بیعت كن. گفت: بر سیره ی ابوبكر و عمر بیعت می كنم! دستور داد كه گردنش را بزنند، اما مردی گواهی داد كه او دیوانه است. پس، از او دست برداشت. محمد بن سعد در الطبقات نوشته است كه مروان بن حكم، مسلم بن عقبه را بر ضد مردم مدینه تشویق می كرد؛ و او سه روز شهر را غارت كرد. هنگامی كه مروان نزد یزید رفت، از وی تشكر كرد و او را به خود نزدیك ساخت.
ابن جوزی در ادامه می نویسد: هر كس می خواهد به عجایب بنگرد، به رویدادهایی كه در روز حره بر سر مدینه آمد و طی آن یزید، لشكریانش را در غارت مردم آزاد گذاشت بنگرد. [5] .
شبراوی گوید: یزید بن معاویه به مسلم بن عقبه گفت: چون بر مدینه پیروز گشتی لشكریان را سه روز در آن آزاد بگذار تا خون بریزند، اموال را بگیرند و با زنان فسق و فجور كنند. [6] .
ابن قتیبه گوید: شمار كشتگان جنگ حره در آن روز از قریش و انصار و مهاجر و بزرگان و هزار و هفتصد تن رسید. از دیگر مردمان، به جز زنان و كودكان، ده هزار تن كشته شدند. نوشته اند كه در روز حره از اصحاب پیامبر (ص) هشتاد مرد كشته شدند و از آن پس كسی، از بدریون باقی نماند. از قریش هفتصد تن كشته شدند. از دیگر مردم شامل موالی، عرب و تابعان ده هزار تن كشته شدند. این واقعه در سه روز مانده از ذی الحجة سال 63 روی داد. [7] .
در البدء و التاریخ آمده است: مسلم بن عقبه آمد و به مدینه حمله كرد و چهارهزار تن را از عامه ی مردم و هفتصد تن را از انصار كشت. شكم زنان را شكافت، حرم را مباح كرد و شهر را مدت سه روز دستخوش غارت گردانید. [8] .
این در ارتباط با مدینه؛ اما درباره ی فاجعه ی مكه، مسعودی می نویسد: «مسرف» پس از آن همه قتل و غارت و اسارت گرفتن مردم در مدینه و ارتكاب دیگر اعمال كه نگفتیم، همراه لشكریانش كه همه اهل شام بودند، آنجا را به مقصد مكه ترك گفت تا به فرمان یزید با ابن زبیر و مردم آن شهر بجنگد. این واقعه در سال 64 هجری روی داد. چون مسرف ملعون به جایی به نام قدید رسید مرد و حصین بن نمیر به جای او فرمانده سپاه شد. حصین حركت كرد تا به مكه رسید و آنجا را به محاصره در آورد. ابن زبیر به بیت الحرام پناه برد و حصین و شامیان همراهش بر كوهها و تنگه های مكه منجنیق و عراده نصب كردند. سنگ های منجنیق و عراده ها بر روی خانه كعبه فرو ریخت. همراه سنگ ها نفت و پاره های كتان پرتاب شد؛ و كعبه ویران گردید و ساختمان آتش گرفت. [9] .
ابن قتیبه دینوری گوید: عبداله بن زبیر را محاصره كردند و كعبه آتش گرفت، به طوری كه دیوارهایش ویران شد و سقفش فرو ریخت. [10] .
[1] تذكرة الخواص، ص 289؛ الرد علي المتعصب العنيد، ص 54.
[2] المعارف، ص 198.
[3] تاريخ اليعقوبي، ج 2، ص 250.
[4] ر. ك. تهذيب التهذيب، ج 11، ص 214، شماره 8100.
[5] الرد علي المتعصب العنيد، ص 54.
[6] الاتحاف بحب الاشراف، ص 65.
[7] الامامة و السياسة، ج 1، ص 215.
[8] البدء و التاريخ، ج 6، ص 14.
[9] مروج الذهب، ج 3، ص 71.
[10] المعارف، ص 198.